چگونه خطرات زلزله را از ساختمان خود دور کنیم؟

بسیاری از افراد معتقدند که زلزله قابل پیش‌بینی نیست. اما برخلاف تصور و صحبت‌های کارشناسی شده تاکنون، زلزله را می‌توان به راحتی پیش‌بینی کرد؛ البته این نوع با دیگر پیش‌بینی‌ها متفاوت است. هنوز زمان و مکان دقیق را نمی‌توان تخمین زد؛ اما با توجه به زلزله‌های ثبت شده و ریشترشان می‌توان میزان خرابی را تا حد بسیار زیادی برآورد کرد. مانند اینکه چند سالی در خصوص زلزله 7 ریشتری تهران صحبت می‌کنند و اقداماتی برای کاهش خسارات وارد شده انجام می‌دهند. حال سوال اینجاست که در صورت اتفاق افتادن زلزله، چگونه می‌توان خسارت‌های به وجود آمده را جبران کرد؟ این سوالی است که در ادامه به طور کامل آن را پاسخ داده‌ایم.

آیا امکان جبران خسارات ناشی از زلزله وجود دارد؟

یکی از سوالات پرتکرار افراد در مورد این است که آیا خسارت‌های ناشی از زلزله را می‌توان جبران کرد؟ وقتی همه ساختمان‌های یک شهر خراب شوند، دیگر چگونه می‌توان آسیب‌ها را جبران کرد؟ باید گفت که این اتفاق همیشه نمی‌افتد. به عبارتی در یک زلزله بسته به ریشتر، امکان خرابی کامل ساختمان وجود ندارد. گاهی ساختمانی ترک برمی‌دارد یا یکی از دیوارهایش خراب می‌شود. پس فکر نکنید که زلزله به معنای تخریب کامل است. به هر حال چه ساختمان فروبریزد و چه بخشی از آن تخریب شود، در هر دو حالت امکان جبران خسارات وارد شده وجود دارد.

چرا زلزله ترسناک است؟

لرزش زمین یکی از وقایع ترسناک است. وحشت از زلزله گاهی به حدی زیاد است که در هنگام وقوع زلزله، افراد از شدت شوک وارد شـده به آن‌ها نمی‌توانند اقدامی کنند. به همین دلیل در زمان زلزله افراد زیادی زیر آوار می‌مانند و متاسفانه جان خود را از دست می‌دهند. احساس اینکه در یک لحظه زمین زیرپای شما غرش کند و بلرزد، از لرزش بدن ناشی از تب هم بدتر خواهد بود.

میزان آمار زلزله در ایران

ایران از کشورهای زلزله خیز محسوب می‌شود. گسل‌های زیادی در جهان وجود دارند که کشور ایران روی تعدادی از آن‌ها قرار دارد و برخی از آن‌ها هم در فهرست خطرناک ترین‌ها قرار گرفته‌اند. تهران، تبریز، کوه خضر، اصلی جوان زاگرس، غربی فروافتادگی دریاچه ارومیه، بافران، هیرمند، مکران و ساحلی بندرعباس از گسل هایی در ایران هستند که هر از چندگاهی تکانی به خود می‌دهند.

قرار گرفتن روی این گسل‌ها و افزایش فشار داخلی زمین موجب شده تا شاهد حدود 750 زلزله در کشور باشیم که به طور متوسط 15 مورد از آن‌ها بیشتر از 4 ریشتر قدرت داشته‌اند. برای همین خیلی از این‌ها را به دلیل قدرت کم متوجه نمی‌شویم. با مراجعه به سامانه مرکز لرزه نگاری کشور می‌توان این آمار را با جزئیات مشاهده کرد. در این بین، استان های خراسان رضوی و جنوبی و همچنین کرمان بیشتر آمار را برای خود ثبت کرده‌اند. خوزستان، تهران، هرمزگان و آذربایجان شرقی و غربی هم دیگر استان‌های زلزله خیر کشور هستند.

ارتباط بین ریشتر و میزان خرابی

یکی از چالش‌های افراد این است که چه ارتباطی بین ریشتر و میزان خرابی وجود دارد. این ارتباط به صورت زیر است:

• زیر 2 ریشتر: احساس نمی‌شوند
• بین 2 تا 3 ریشتر:به وسیله انسان احساس نمی‌شود اما اشیا را تکان می‌دهد
• بین 3 تا 4 ریشتر: مانند برخورد کامیون به ساختمان
• بین 4 تا 5 ریشتر: احساس کامل توسط انسان، تکان اشیا روی میز، باز و بسته شدن در و پنجره ها
• بین 5 تا 6 ریشتر: احساس کامل توسط انسان، تکان خودرو کمد و اشیا سنگین، سخت تر شدن کنترل رانندگی و فروریختن ساختمان های سست
• بین 6 تا 7 ریشتر: باعث ریزش ساختمان و بروز آسیب جدی می‌شوند
• بین 7 تا 8 ریشتر: ریزش ساختمان‌ها، تلفات انسانی گسترده و قطع شدن سیستم‌های خدمات رسانی از جمله آب و برق
• بین 8 تا 10: تخریب کامل و تلفات انسانی بسیار زیاد و شکلگیری سونامی در صورت بروز اتفاق در دریا و اقیانوس ها
• بیشتر از 10: تا به حال اتفاق نیافتاده اما در صورت بروز باعث از بین رفتن سطح وسیعی از خشکی‌ها خواهد شد.

چگونگی جبران خسارات وارد شده

تا الان دیگر باید متوجه ماهیت و میزان خرابی زلزله شده باشید. متاسفانه با این همه هشدار، باز هم عده‌ای نسبت به ایمن سازی ساختمان‌های خود اقدامی نکرده‌اند. در خود شهر تهران، بیش از 300 ساختمان فاقد استاندارد آتش نشانی است. با توجه به این آماری که در تهران ثبت شده است، در دیگر شهرها چه خبر است؟ البته بسیاری دیگری از ساختمان‌ها هم حالت متروکه دارند و به عنوان انبار استفاده می‌شوند و در صورت بروز یک اتفاق مانند ترکیدن لوله گاز، شاهد سطح وسیعی آتش سوزی خواهیم بود.

خساراتی که به دلیل وقوع زلزله اتفاق می‌افتد شامل تخریب کامل یا ترک خوردن دیوار، انفجار لوله‌های گاز و ریزش چاه‌های ساختمانی است. مبلغ خسارت‌ها در صورت ریزش گاهی به حدی زیاد است که جبران آن‌ها در حالت عادی برای اشخاص امکان پذیر نیست. البته دولت در این مواقع کمک‌هایی از قبیل وام به افراد می‌کند؛ اما این وام جوابگوی افراد نخواهد بود. در این حالت می‌توان از بیمه آتش سوزی استفاده کرد. حال سوال این است که چه ارتباطی بین بیمه آتش سوزی و زلزله وجود دارد؟

بیمه آتش سوزی چیست؟

 بیمه آتش سوزی خسارات ناشی از آتش سوزی، انفجار و صاعقه را پوشش می‌دهد. در حالت عادی (بدون رویداد زلزله)، اگر منزل شما دچار حریق شود، با استفاده از بیمه می‌توان خسارات مالی را جبران کرد.

حال بیمه آتش سوزی دارای پوشش‌های اضافی است که یکی از آن‌ها زلزله است. در حقیقت بیمه‌ای جدا به نام بیمه زلزله نداریم. هر شخص اول باید خرید بیمه آتش سوزی را انجام داده  و بعد پوشش زلزله را اضافه کند. بیمه زلزله خسارات ناشی از این اتفاق را پوشش می‌دهد. البته باید در نظر داشته باشید که این بیمه‌ها فقط خسارات مالی را پوشش می‌دهند.

اگر محل سکونت شما در مناطق زلزله خیز کشور قرار دارد، خرید این پوشش کمک زیادی به شما خواهد کرد. حتی اگر زلزله نسبتاَ شدیدی به وجود بیاید و دفتر اصلی شرکت بیمه هم تخریب شود، از طریق بیمه مرکزی و اسناد ذخیره شده می‌توان خسارات را جبران کرد.