بازرسی داربست: نقش کلیدی شخص ذی‌صلاح در ایمنی داربست‌های فلزی

بازرسی داربست یکی از مهم‌ترین مراحل در فرایند نصب، استفاده و نگهداری داربست‌های فلزی در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی است. اجرای صحیح بازرسی داربست نه تنها باعث افزایش ایمنی کارگران می‌شود، بلکه از بروز حوادث مرگبار و خسارات مالی نیز جلوگیری می‌کند. در این میان، شخص ذی‌صلاح نقشی محوری در نظارت، هدایت و بازرسی داربست ایفا می‌کند.

شخص ذی‌صلاح کیست؟

شخص ذی‌صلاح، فردی است که دانش، تجربه و آموزش‌های لازم را برای تشخیص شرایط کاری خطرناک دارا بوده و مجوز و اختیارات قانونی برای اعمال اقدامات اصلاحی فوری جهت حذف یا کاهش خطرات احتمالی را دارد. این فرد مسئولیت کامل در رابطه با نصب، نظارت، استحصال، تغییر محل و بازرسی داربست‌ها را بر عهده دارد و باید کاملاً به موارد زیر تسلط داشته باشد:

• آشنایی کامل با انواع داربست فلزی و چوبی و شرایط کاربرد آن‌ها.
• توانایی شناسایی و ارزیابی مخاطرات شغلی در فعالیت‌های داربست‌بندی.
• دانش کافی درباره ساختار و اجزای داربست‌های مورد استفاده.
• آشنایی با اصول استفاده از نرم‌افزار مدیریت داربست فلزی برای برنامه‌ریزی و ثبت سوابق ایمنی.

وظایف اصلی شخص ذی‌صلاح در بازرسی داربست

در ادامه، مهم‌ترین وظایف فرد ذی‌صلاح در فرایند بازرسی داربست را بررسی می‌کنیم:

1. تعیین مسیرهای ایمن برای دسترسی

شخص ذی‌صلاح باید دسترسی‌های عملی و ایمن برای نصب، جمع‌آوری و استفاده از داربست‌ها را طراحی و اعلام کند. این شامل تعیین مسیرهایی برای بالا رفتن از داربست، محل‌های استقرار کارکنان و نقاط اتصال ایمن است.

2. نظارت و بررسی دقیق داربست

قبل از آغاز هرگونه فعالیت روی داربست، باید تمام قطعات، بست‌ها، پایه‌ها و اتصالات مورد بازرسی اولیه قرار گیرند. همچنین، پس از هر حادثه، ضربه یا تغییر شرایط محیطی (مانند زلزله یا طوفان)، بررسی مجدد انجام شود.

3. اقدامات ایمنی برای جلوگیری از سقوط

فرد ذی‌صلاح باید راهکارهای ایمن برای جلوگیری از سقوط کارگران هنگام نصب، برداشت یا جابه‌جایی داربست را برنامه‌ریزی و اجرا کند. این اقدامات شامل نصب گارد ریل، استفاده از کمربند ایمنی و محدودسازی مناطق پرخطر است.

4. ارزیابی شرایط جوی و محیطی

در شرایط جوی نامناسب مانند بادهای شدید یا بارندگی، کار بر روی داربست می‌تواند خطرناک باشد. تصمیم‌گیری در مورد ایمن بودن یا نبودن ادامه کار در شرایط خاص جوی، به عهده شخص ذی‌صلاح است.

5. ارزیابی سازگاری قطعات مختلف

در برخی پروژه‌ها، ممکن است قطعات داربست از جنس‌ها و برندهای مختلف باشند. شخص ذی‌صلاح باید تشخیص دهد که آیا این قطعات از نظر سازگاری مکانیکی و ایمنی قابل استفاده در کنار یکدیگر هستند یا خیر.

6. شناسایی و اصلاح قطعات معیوب

قطعات شکسته، زنگ‌زده یا تغییر شکل‌داده باید به سرعت شناسایی، علامت‌گذاری و از سیستم داربست حذف شوند. این کار باید پیش از آغاز کار و با اولویت بالا انجام شود.

7. نظارت بر طناب‌های مورد استفاده در داربست معلق

داربست‌های معلق یا آویزان، به کمک طناب و قرقره نگه داشته می‌شوند. بررسی دقیق و منظم طناب‌ها، قرقره‌ها و سیستم تعلیق باید توسط فرد ذی‌صلاح انجام شود تا از استحکام و سلامت آن‌ها اطمینان حاصل شود.

8. بررسی گارد ریل‌های میانی و بالایی

گارد ریل‌ها نقش اساسی در حفظ ایمنی افراد روی داربست دارند. طناب‌ها و ریسمان‌های مورد استفاده در این قسمت‌ها باید دارای استانداردهای مقاومتی باشند. بازرسی فنی گارد ریل‌ها و اتصالات آن‌ها باید مرتب انجام شود.

9. آموزش تیم اجرایی

شخص ذی‌صلاح وظیفه دارد افراد مسئول نصب، برداشت و جابه‌جایی داربست را انتخاب، هدایت و آموزش دهد. این آموزش شامل نحوه کار با ابزارها، استفاده از تجهیزات ایمنی و شناسایی مخاطرات است.

10. آموزش عمومی کارگران

تمام کارگرانی که بر روی داربست فعالیت دارند باید توسط شخص ذی‌صلاح، در زمینه نصب، استفاده، تعمیر، نگهداری و شناسایی خطرات احتمالی آموزش ببینند. این آموزش‌ها باعث افزایش سطح آگاهی و کاهش بروز حادثه می‌شود.

نقش نرم‌افزار مدیریت داربست فلزی در بازرسی

یکی از ابزارهای نوین برای افزایش دقت و سرعت در فرآیند بازرسی داربست، استفاده از نرم‌افزار مدیریت داربست فلزی است. این نرم‌افزارها قابلیت‌های متعددی دارند، از جمله:

• ثبت سوابق بازرسی و تعمیرات داربست‌ها
• تعیین برنامه‌های زمانی برای بازدید دوره‌ای
• بارگذاری چک‌لیست‌های ایمنی و نظارتی
• پیگیری درخواست‌های تعمیر یا تعویض قطعات
• مستندسازی آموزش‌ها و صلاحیت افراد

استفاده از این نرم‌افزارها نه تنها باعث افزایش شفافیت و نظم در فرایند بازرسی می‌شود، بلکه به تیم ایمنی کمک می‌کند تا در صورت بروز مشکل، به سرعت به اطلاعات مربوطه دسترسی داشته باشند و تصمیم‌گیری درستی اتخاذ کنند.

نتیجه‌گیری

بازرسی داربست یک فرآیند حیاتی در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی است که نقش مهمی در حفظ سلامت و ایمنی کارگران دارد. انجام این بازرسی توسط شخص ذی‌صلاح و استفاده از ابزارهای مدرن مانند نرم‌افزارهای مدیریت داربست فلزی می‌تواند خطرات را به حداقل رسانده و بهره‌وری پروژه را افزایش دهد.

اگر در پروژه ساختمانی خود از داربست فلزی استفاده می‌کنید، پیشنهاد می‌شود فرآیند بازرسی و نظارت را جدی گرفته و آن را تحت نظارت متخصصان و افراد آموزش‌دیده انجام دهید.