داربست ها و تکنولوژی های نوین تاریخچه استفاده از داربست در ساختمانها تقریباً به زمانی بر می گردد که ساختمانهای مرتفع و بیش از یک طبقه توسط بشر ساخته شد، داربست یک سازه چوبی یا فلزی موقت می باشد که به منظور دسترسی به نقاط دور از دسترس و در ارتفاع ساختمان به هنگام ساخت یا تعمیر ساختمانها از آن استفاده میشود، اغلب داربست از میلههای فلزی و یا چوبی تشکیل می گردد و بعضی اوقات به عنوان تکیهگاه برای بخشی از دیگر سازهها هم مورد استفاده قرار می گیرد. بر پا سازی داربست نیاز به مهارت دارد چون در صورت فروریختن داربست خطر تلفات جانی بسیار زیاد است. علی الرغم ساده بودن ساختار داربست و سیستمی که داربست بندی از آن پیروی می کند، داربست ها اهمیت ویژه ای در ساخت و سازهای بلند مرتبه ایفا می کنند، از دیگر تجهیزات قابل رقابت با داربست ها می توان به کالیمر اشاره نمود که در ساختار کالیمر ها علی الرغم اینکه از تکنولوژی های نوین استفاده می گردد، امکانات کمتری نسبت به داربست بندی در اختیار تیم های اجرایی قرار می دهد. کالیمر ها دارای نقاط ضعف به شرح زیر می باشند: · عدم امکان استفاده در سطوح با شکست های مکرر و ناصاف · عدم امکان فعالیت تیم های موازی در حرکت های افقی و عمودی در نماهای ساختمان داربست ها را می توان به دو گروه سنتی و مدرن طبقه بندی نمود، نوع سنتی که در اغلب پروژه های مسکونی مورد استفاده قرار می گیرد و متداولترین نوع داربستبندی می باشد، این نوع داربست از اتصال لوله های داربستی به قطر 2 تا 3 میلیمتر در طول های مختلف و بستهای چهارپیچ تشکیل میگردد. لوله های داربستی از نوع لولههای درز جوش و اتصاالت از چدن نشکن میباشد از مشکالت این نوع داربست ها می توان به موارد زیر اشاره نمود: · عمر کوتاه ) معموال بعد از یک پروژه اکثر لوله های داربست تبدیل به ضایعات می گردد) · صعوبت در بر پا سازی داربست ها )نقص فراهم نمودن سکوی کاری مناسب برای کارگر در موقع نصب و برپایی( · صعوبت در اعمال تغییر در داربست ها و تغییر فواصل · نیاز به استفاده از تعداد بسیار زیاد تخته های زیر پایی جهت تردد )لغزیدن یا شکستن تخته های سکوی کار( · صعوبت در تردد تیم های نظارتی در نقاط مختلف داربست بندی شده )باال رفتن و پایین آمدن از داربست( · خطر زیاد برای تیم های بر پاسازی داربست ها · زمان بر بودن بر پاسازی داربست ها علی الخصوص در ساختمانهای بلند مرتبه · خطر بسیار زیاد برای تیم های اجرایی که باید بر روی داربست ها تردد می نمایند · خطر ریزش داربست در صورت عدم تسلط کافی تیم داربست بندی · نیاز به سطوح زیاد جهت پشت بندی و کفراژ شرکت های متولی بر پا سازی داربست ها در دنیا جهت بر طرف نمودن بعضی از مواردی مذکور از جمله صعوبت بر پاسازی داربست های قدیمی و خطرات زیادی که برای تیم های داربست بندی وجود دارد مدل های جدید تری از داربست ها را با نام داربست های مدوالر ارائه نمودند که این سیستمهای دارای انواع مختلفی به شرح زیر می باشند داربست مثلثی این نوع داربست از فریمهای مثلثی تشکیل شده اند که به صورت نر و ماده به یکدیگر متصل میشوند و در کفراژبندی دال یا تیر و همچنین پلها به کار میروند. فریم این نوع داربست در سه تیپ 5/0 و55/0 و 1 متری تولید میشوندکه با قرار دادن سرجکهای قابل رگالژ در قسمت باالی این داربست ها برای هر ارتفاعی قابل تنظیم میباشند. عرض فریمهای داربستی مثلثی 120 سانتیمتر میباشد که میتواند دارای مقاطع افقی مثلثی یا مربعی باشد. مزایای استفاده از داربست های مثلثی به شرح ذیل است: 1 .سهولت و سرعت در باز و بسته شدن و عدم نیاز به آچار جهت بستن اتصاالت 2 .باربری بسیار زیاد در کفراژ بندی دالهای بتنی به لحاظ داشتن عضوهای مورب ثابت 3 .عدم نیاز به کارگر ماهر داربست بندی و مونتاژ قطعات توسط کارگر ساده داربست چکشی ستاره این نوع داربست از پایههای قائم و مهارهای افقی در اندازههای مختلف تشکیل شده است. پایه های این نوع داربستها در طولهای 3 ،5.2 ،5.1 ،1و 5.0 متر تولید میشوند و با قرار دادن سرجکهای قابل رگالژ در قسمت باالئی و پایه جکهای قابل رگالژ در قسمت پائین داربست برای هر ارتفاع و اختالف ترازی قابل تنظیم میباشد. نصب مهارهای افقی بر پایههای داربست به سادگی و با ضربه چکش امکانپذیر میباشد و اتصال پایههای داربست به یکدیگر با مغزی و پین میسر خواهد شد. مزایای استفاده از داربست های چکشی به شرح ذیل میباشد: 1 -سهولت و سرعت در باز و بسته شدن و عدم نیاز به آچار جهت بستن اتصاالت 2 -قابل توسعه در پالن و در ارتفاع بدون محدودیت و عدم 3 -نیاز به مهاربندی در ارتفاعهای زیاد 4 -قابل استفاده در داربست بندی نمای ساختمانها و یا تأسیسات پاالیشگاهی و غیره 5 -باربری زیاد در کفراژ بندی دالهای بتنی 6 -عدم نیاز به کارگر ماهر داربست بند و مونتاژ قطعات توسط کارگر ساده 5 -سهولت در جابجایی و انتقال آن به دلیل سبک بودن قطعات 8 -قابل استفاده در کفراژبندی سقفهای قوسی و غیر همسطح داربست چکشی کاسه ای این نوع داربست از پایههای قائم و مهارهای افقی در اندازههای مختلف تشکیل شده است. پایه های این نوع داربستها در طولهای 3 ،4.2 ،8.1 ،2.1 ،6.0 متر تولید میشوند و با قرار دادن سرجکهای قابل رگالژ در قسمت باالئی و پایه جکهای قابل رگالژ در قسمت پائین داربست برای هر ارتفاع و اختالف ترازی قابل تنظیم میباشد. نصب مهارهای افقی بر پایههای داربست به سادگی و با ضربه چکش امکانپذیر میباشد و اتصال پایههای داربست به یکدیگر با مغزی و پین میسر خواهد شد. مزایای استفاده از داربستهای چکشی به شرح ذیل میباشد: 1 -سهولت و سرعت در باز و بسته شدن و عدم نیاز به آچار جهت بستن اتصاالت 2 -قابل توسعه در پالن و در ارتفاع بدون محدودیت و عدم نیاز به مهاربندی در ارتفاعهای زیاد 3 -قابل استفاده در داربستبندی نمای ساختمانها و یا تأسیسات پاالیشگاهی و غیره 4 -باربری زیاد در کفراژ بندی دالهای بتنی 5 -عدم نیاز به کارگر ماهر داربست بند و مونتاژ قطعات توسط کارگر ساده 6 -سهولت در جابجایی و انتقال آن به دلیل سبک بودن قطعات 5 -قابل استفاده در کفراژبندی سقفهای قوسی و غیر همسطح * داربست چکشی ستاره ای نقاط مشترک و تفاوت هایی با داربست های چکشی کاسه ای دارد. سرعت مونتاژ ودمونتاژ در این نوع داربست بسیار سریعتر از انواع دیگر داربست است ولی از نظر تعادل مانند داربست مثلثی قابل مقایسه با داربست چکشی کاسه ای نیست و همین امر باعث گردیده تا از نظر ایمنی و کاربری با وجود ساختار مشابه کاربرد کمتری دارد. داربست های مدوالر کامل: یکی از جدیدترین و بروز ترین تکنولوژی های داربست بندی در دنیا استفاده از داربست های مدوالر کامل می باشد این سیستم یک سیستم جامع داربست بندی ایمن ،سریع و با دوام است که شرکت PERI آلمان از شرکتهای پیشرو در این زمینه می باشد، این شرکت عالوه بر تولید قالبهای مختلف از جنس چوب PLYWOOD برای دیوار، ستون ، سقف ، پل و تونل، تولید داربست ها، سکوهای کار و پلکان موقت با تکنولوژی روز را در سبد محصوالت خود قرارداده است، مهندسین شرکت PERI با همکاری انجمن ایمنی ساخت درآلمان، توجه خاصی به حمایت از سالمت و ایمنی کارکنان در کارگاه های ساختمانی نموده و در ساخت داربست های مدوالر کامل رویکرد بر طرف نمودن بسیاری از مشکالت داربست های سنتی و مدوالر را داشته اند، داربست های مدوالر کامل از اجزای زیر تشکیل شده اند : 1 .صفحه ی زیر ستون یا چرخ 2 .تخته ی تکیه گاه 3 .جکهای پیچی قابل تنظیم 4 .مهارهای قائم دو سمت قابها 5 .مهارهای افقی در هر سه طبقه قاب 6 .مصالح سکو جهت پوشش کامل در تراز مورد نظر کار 5 .نرده های محافظ همراه با تخته ی پا خور 8 .پایه های نرده ی محافظ در مواردی که سکوی کار در تراز نهایی قرار دارد. 9 .نردبان یا پلکان دسترسی 10 .سکو های میانی در مکانهای الزم-حداکثر در فواصل 9 متری و در مجاورت نردبان های قائم مزایای داربست های مدوالر کامل : این داربست ها عالوه بر مزایای داربست های مدوالر مزایای زیر را نیز دارا می باشند:

§ قابلیت نصب آسان و سهولت در باز و بسته شدن

§ دوام و استحکام در بهره برداری و افزایش طول عمر داربست

§ افزایش بهره وری در کاربری و امکان استفاده کلیه تیم ها علی الخصوص تیم های نظارتی و کنترلی

§ ایمنی فوق العاده و حفاظت از سقوط

§ قابلیت توسعه در پالن و ارتفاع بدون محدودیت

§ باربری زیادو مقاومت مناسب در مقابل نیروهای ثقلی و جانبی از قبیل باد

§ سهولت در جابه جایی و انتقال قطعات به دلیل سبک و کم حجم بودن

§ اتصاالت ساده گوه ای ، عدم نیاز به آچار جهت بستن اتصاالت

§ سرعت فوق العاده در مونتاژ و دمونتاژ

§ اقتصادی به لحاظ کاهش نیروی انسانی در نصب و عمر طوالنی تر نسبت به داربست های سنتی

§ عرض پایه 5.1 یا 5.2 متری و عرض داربست 55.0 و 1 متر می باشند.

مولف : حسین احمدوند