نویسندگان

مریم بیات ؛ فائزه طاهرخانی

 

صنعــت ســاختمان و پروژه هــاي عمرانــي بــه گواهــي آمــار و ارقــام، از لحــاظ ســرمايه و حجــم نيــروي انســاني درگيــر، بزرگتريــن صنعــت در كشــور ميباشــد. رشــد ســريع جمعيــت و افزايــش تقاضــا، نيــاز بــه كاهــش زمــان تحويــل پروژه هــاي عمرانــي و كاهــش زمــان برگشــت ســرماية سـرمايه گذاران و عواملـي از ايـن قبيـل باعـث شـدهاند تـا ضـرورت ايجـاد تحــول در شــيوه هاي ســنتي صنعــت ســاختمان روزبــه روز بيشــتر شــود. روش "صنعتـی سـازی سیسـتم هـای سـاختمانی" يكـي از روش هـای نوپـا در عرصــه ســاخت و ســازه هاي عمرانــي در كشــور اســت. اگـر تكنولـوژي سـاختمان را بـه معنـي وارد شـدن صنعـت در ساختمان سـازي بگيريـم، از حـدود سـال1347 تكنولـوژي سـاختمان وارد ايـران شـد و اوج آن زمانــي بــود كــه ساختمان ســازي بــه صــورت شهرك ســازي در بعضــي از شـهرهاي بـزرگ مثـل اصفهان(مجتمـع ذوب آهـن)، اهـواز، تبريـز، تهـران و برخـي ديگـر از شـهرها شـروع شـد. ايـن صنعـت بيشـتر از كشـورهاي اروپايـي ماننـد آلمـان، هلنـد، انگليـس و فنالنـد بـه ايـران وارد شـد. بـا ایـن حـال هیـچ صنعتـی بـدون ضعـف نیسـت، اغلـب مشـکالت در حـوزه بهـره وری ،کیفیـت کار و مهمتــر از همــه در تحویــل پــروژه رخ مــی دهــد. میبینیــم کــه صنعــت سـاخت و سـاز در کشـور مـا هنـوز هـم در بسـیاری از مـوارد ضعیـف عمـل مـی کنـد، اسـتفاده زیـاد از کارگـران غیرماهـر ، تجهیـزات فنـی کـم و روش هـای ســاخت و ســاز باعــث بهــروری پاییــن در محــل ســاخت و ســاز میشــود.بــدون تردیــد تهیــه و بهنــگام نمــودن برنامــه هــاي زمــان بنــدي اجرائــی و مالـی یکـی از مهمتریـن ارکان مــدیریت صــنعت ســاخت و سـاز می باشـد زیرا در صــورت اتمــام بموقــع پــروژه ، کارفرمــا و پیمانــکار هــردو از منافــع مــادي و معنــوي بــسیاري برخــوردار مــی گردنـد. در کشـورهاي پیشـرفته صنعتـی ، تحویـل بموقـع پـروژه هـا یکـی از مهمتریـن دغدغـه هـاي مدیـران مـی باشـد . متاسـفانه در کشـور مــا برنامـه ریـزي در نـزد اکثـر پیمانـکاران مقولـه اي اسـت ناآشـنا ، در صورتی که امور مــالی شــالوده صــنعت ســاخت وســاز را تشـکیل مـی دهـد. یکــی از کمبــود هــاي اساســی در زمینــه مدیریــت ســـاخت وســـاز و صـــنعت ســاختمان در کــشور مــا عــدم برقـراري یـک سیسـتم معیـن جهـت محاسـبه و تعییـن هزینـه هـاي واقعـی و مدیریـت مالـی بخـش هـاي مختلـف در حــین انجــام پروژهـاي سـاختمانی مـی باشـد. یکـی از اهـداف اصلـی در گرایـش بـه صنعتـی سـازي عملیـات اجرایـی سـاختمانی، افزایـش ســرعت و ارتقـا کیفیـت ســاخت و سـاز و مدیریـت دقیـق مالـی مـی باشـد. در کشـور مـا بعلـت عـدم مدیریـت صحیح مــالی در پــروژه هــاي سـاختمانی هر شـرکتی جهـت تخمین سـود وزیـان خـود، در مـدت اجـراي پـروژه روشــی را ابــداع مــی نمایدکــه بــه دلیــل عــدم رعایـت نـکات علمـی و اصولـی همـواره احتمـال فرامـوش نمـودن و یـا در نظـر نگرفتـن برخــی از هزینــه هــا وجــود دارد . از ایــن رو مطالعـه و بـرآورد دقیـق هزینـه هـا و بررسـی منابـع مالـی مـورد نیـاز پـروژه و مدیریـت و برنامـه ریـزي صحیـح مــالی و کنتــرل زمـان پــروژه یکـی از موثـر ترین روشـها جهـت نیـل بسـوي صنعتـی سـازي بخـش سـاختمان و تحویـل بموقـع پـروژه هـا مـی باشـد.در ایـن پژوهـش بـه بررسـی صنعتـی سـازی و مقایسـه ی آن بـا روش متعـارف در حـوزه زمـان و هزینـه میپردازیـم .

بـراي رسـيدن بـه هـدف كاهـش هزينـه هـاي هـر پـروژه، ارائـه يـك راهـكار مناســب در جهــت كاهــش زمــان ســاخت ســاختمان بــه صــورت صنعتــي بــا تكيـه بـر دانـش برنامـه ريـزي و كنتـرل پـروژه از اهميـت بـه سـزايي برخـوردار اســت وبــا جامــع نگــري بــه فرآينــد توليــد صنعتــي ســاختمان و بــا توجــه بــه ســاير الزامــات توليــد صنعتــي ، مــي توانيــم بــه نتايــج دلخــواه در صنعتــي سـازي برسـيم. همانطـور کـه در بخـش هـای بـاال بیـان شـد صنعتـی سـازی سـاختمان بـه دلیـل تولیـد و نصـب همزمـان و مـوازی در زمـان کمتـری نسـبت بـه سـاخت و سـاز سـنتی بـه اتمـام میرسـد و همچنیـن هزینـه سـرمایه گـذاری اولیــه در صنعتــی ســازی باالتــر از روش ســنتی میباشــد . از آنجایــی کــه بخـش قابـل توجهـی از هزینـه اجـرا صـرف خریـد مـواد و مصالـح و ابـزار مـورد نیـاز سیسـتم صنعتـی سـاختمان مـی باشـد ، لـذا بـا تخصیـص مناسـب اعتبـار اجـرا در شـروع عملیـات اجرایـی ، مـی تـوان افزایـش هزینـه هـای اجـرا در اثـر طـول زمـان سـاخت و تأثیـر تـورم بـر آن را کنتـرل نمـود و بدیـن ترتیـب هزینـه تمــام شــده ســاختمان را کاهــش داد.در انتهــا بــه ایــن نتیجــه میرســیم کــه اسـتفاده از سیسـتم صنعتـی سـاختمان باعـث افزایـش هزینـه هـای مسـتقیم و کاهـش هزینه های غیر مسـقیم میگردد.