بیوگرافی استاد گچ کاری مرتضی مطیفی فرد

 استاد مرتضی مطیفی فرد فرزند استاد حسین مطیفی فرد که وی نیز گچ بری طراح و ماهر بود در هفده آذر سال 1324 در شهر اصفهان دیده به جهان گشود . وی که درخانواده ای اصیل وهنرپرور مراحل رشد و جامعه پذیری را سپری می کرد از سن چهار سالگی به مکتب خانه وارد و آموزش قرآن را فرا گرفت. در سن هفت سالگی به دبستان عصر پهلوی و سپس به دبستان هراتی اصفهان رفت و تا کلاس ششم در آنجا به تحصیل ادامه داد. شرایط اجتماعی و اوضاع اقتصادی نابسامان دهه سی که شدیدا بر ابعاد مختلف زندگی مردم هاله افکنده بود تاثیر بسزایی بر روند زندکی استاد مطیفی فرد گذاشت. وی در رابطه با این وضعیت چنین بیان میکند: به یاد دارم که اواخر دوره ابتدایی پولی نبود تا دفترچه مشق بخریم. لذا کاغذهای رنگی اعلامیه ها که پخش شده بود جمع آوری می کردیم و سپس آنها را می دوختیم و پشت آنها مشق و حسابهای خود را انجام می دادیم. تنها من نبودم وضع اکثر بچه ها اینطور بود. نبابراین تصمیم گرفتم که روزها نزد پدرم مشغول به کار شوم و شب ها به مطالعه دروس دبیرستان نظام قدیم بپردازم. درکل دوران خوبی نبود، این شرایط وهمچنین علاقه وافر و زایدالوصف استاد به پیشه پدری او را مجاب کرد که همسو با تحصیل، نزد پدر خود به گچ بری و شاگردی بپردازد که همین امر زمینه را برای خلاقیت و پویایی ذهنی وی در آینده حرفه ای مهیا ساخت.

   شرایط سخت اجتماعی و اقتصادی حدفاصل سالهای 1332 تا 1340 که تحت تاثیر رکود و بیکاری سراسری کشور قرارگرفته بود، استاد مطیفی فرد را بر آن داشت تا از فرصت پیش آمده نهایت بهره را ببرد و دوران آموزش خود را تکمیل نماید. لذا وی روزهای بیکاری خود را به عالی قاپوی اصفهان می رفت و ساعت ها با تمام وجود به کارهای دوره صفویه خیره می شد و از آن طرح ها الگوبرداری می کرد و پس از این که آنها را در ذهن خود پرورش می داد در اولین فرصت ممکن در پشت بام خانه خود گچ ومواد لازم را تهیه می کرد و طرح هایش را اجرایی می نمود. وی در این رابطه می گوید: مدت دو سال مداوم و پی در پی در مورد کارهای صفویه، چگونگی اجرا، طرح و رنگ آمیزی آنها غور و بررسی کردم و روز به روز می فهمیدم که چقدر این هنر جای توسعه و پیشرفت دارد و ما از آن غافل مانده ایم.

    مطیفی فرد پس از فراگیری کارهای دوران صفویه به مسجد جامع اصفهان رفت تا با هنر دوره سلجوقیان و محراب الجایتو مانوس شود. وی در این مدت از کارهای خود یادداشت برداری می کرد وهر شب آن ها را بر روی هم انباشته میکرد که به گفته خودش حکم دایره المعارفی را برایش پیدا کرده بود. رکود کاری و اقتصادی آن دوران همچنان پابرجا بود که از بد حادثه گچ بری های پیش ساخته نیز ظاهر شدند و رکود کاری استاد کاران سنتی را تشدید کردند و در بیکاری هر چه بیشتر اساتید این فن تاثیر نامطلوبی گذاشتند . با وجود چنین رکودی و تغییر شغل اکثر اساتید این حرفه به کارهای درآمد زا دیگر و بی تفاوتی روزافزون مهندسان نسبت به گچ بری های سنتی، استاد مطیفی فرد بیش از پیش مصمم شد تا بخش عمده ای از کارهای دوران گذشته را آموخته و به دیگران انتقال دهد تا این میراث گران قدر و ارزشمند را از گزند بی تفاوتی و فراموشی محفوظ دارد. ایشان در این رابطه می گوید: زمزمه این بود که گچ بری کهنه شده و از مد افتاده ولی من باز هم به اطراف اصفهان می رفتم و درصدد بررسی آثار گذشتگان بر می آمدم تا بتوانم تشنگی درون خود را سیراب کنم. در همین اثنی بود که به ساختمان پیربکران رفتم و شیفته آن کارها شدم. روزها با موتور از اصفهان به آنجا می رفتم و بعدازظهرها گرسنه و تشنه برمیگشتم اما همچنان خوشحال بودم که توانسته ام توشه و اندوخته ای بر معلومات خود بیافزایم.

    مطیفی فرد پس از انجام کارهایی در کاشان، همکاری خود را با سازمان میراث فرهنگی ادامه داد و در این مدت توانست مرمت و بازسازی آثاری از قبیل: محراب اولجایتوی مسجد جامع تبریز، خانه امیرنظام و خانه مجتهد تبریزی و بازسازی مقرنس های خانه ارشادی اردبیل که از دوره صفویه به جای مانده بود را انجام دهد. وی همچنین توانست بازسازی بقعه شیخ جبرائیل کلخوران و مرمت قطار بندیان مربوط به دوره ایلخانی را در کرمانشاه ، مرمت حمام حسن خان و شهباز خان دوره صفویه، گنبد سبز اثر دوره ایلخانی و کاروانسرای امین آباد شهرضا، قسمتی از خانه فهادان یزد مربوط به دوره قاجار و غیره را انجام دهد. استاد مرتضی مطیفی فرد همچنین توانستند آثار ماندگاری در سبک های مختلف گچ بری شامل: قطار بندی، رسمی بندی، یزدبندی، ساروج کاری و غیره در اقصی نقاط کشور از خود بر جای گذارند. از نمونه این آثار می توان به گچ بری مسجد جامع شهرک قدس در تهران، گچ بری گنبد بزرگ ساختمان قائمیه در اصفهان، هتل ارم کیش، مسجد شهرک جم در تهران و هزاران کار ارزشمند دیگر در جای جای این سرزمین اشاره کرد.

    نهایتا استاد مطیفی فرد در مدت 53 سال کار حرفه ای مستمر در عرصه یادگیری و آموزش هنر گچ بری توانست بیش از 250 شاگرد را به مقام استادی برساند و آموخته های خود را بی دریغ به آنها انتقال دهد. این امر نه تنها مسبب آن شد تا بخشی از هنر این مرز وبوم حفظ و اشاعه گردد بلکه حلقه واسطی شد تا پیوندی محکم میان بخشی از اندوخته های هنری گذشتگان با آیندگان فراهم شود که به نوبه ی خود شایسته تقدیر و ستایش است.